Voedselbossen krijgen plek in onderwijs

januari 20, 2021

Voedselbossen krijgen plek in onderwijs

Voedselbossen bieden de mogelijkheid om natuur en voedselproductie dichter bij elkaar te brengen. De Brabantse Milieufederatie en FoodUp Brabant werken daarom al langere tijd hierin samen. De volgende stap is nu genomen: voedselbossen zijn onderdeel van het onderwijsaanbod van Helicon.

Wat zijn voedselbossen?

Een voedselbos is een door de mens ontworpen ecosysteem naar het voorbeeld van een natuurlijk bos, met een hoge diversiteit aan meerjarige en/of houtige soorten, waarvan delen (vruchten, zaden, bladeren, stengels, wortels, ed.) voor de mens als voedsel dienen. Een voedselbos heeft een robuuste omvang met een oppervlakte van minimaal 5.000m2 in een ecologisch rijke omgeving. (bron: greendealvoedselbossen.nl). Voedselbossen zijn een voorbeeld van natuurinclusieve landbouw, die de bodem, het bodemleven, waterkwantiteit, waterkwaliteit, luchtkwaliteit en biodiversiteit kunnen herstellen.

Green Deal Voedselbossen

In Noord-Brabant is inmiddels zo’n 200 hectare aan voedselbossen gerealiseerd of in aanleg, waarbij zo’n 200 initiatieven zijn betrokken. Deze groei van voedselbossen draagt bij aan het versnellen van de voedseltransitie, het versterken van korte ketens en meer natuurinclusieve landbouw. Daarom hebben de Brabantse Milieufederatie en de provincie Noord-Brabant (FoodUp Brabant) de handen ineengeslagen om te komen tot meer voedselbossen. Deze aanpak maakt onderdeel uit van de landelijke Green Deal Voedselbossen. Overheden, beleidsmakers, koplopers en faciliterende partijen hebben met de Green Deal Voedselbossen afgesproken dat zij zich in samenwerking inspannen om het areaal voedselbossen te helpen vergroten.

Voedselbossen in onderwijs

In 2018 en 2019 heeft John Vermeer met steun van FoodUp Brabant en de Brabantse Milieufederatie deelgenomen aan het project Voedselbossen Zuid Nederland van het Kenniscentrum Natuur en Leefomgeving. Zijn doel daarbij: voedselbossen in het onderwijs krijgen. John vertelt vol trots dat een belangrijke eerste stap is gezet, met veel steun en inzet van Stijn Weijermars en Leonie Heijkants van Helicon Tilburg. “De module Voedselparkwachter is nu voor iedereen te volgen. Om tot dit resultaat te komen vond intensieve samenwerking plaats tussen werkveld, provincies en hbo- en mbo-onderwijs. De gezamenlijke aanpak onderstreepte hoe noodzakelijk dit project door de deelnemende organisaties werd gevonden.”

Cursus Voedselparkwachter

Binnenkort starten de modules Voedselparkwachter bij Helicon MBO Tilburg. Het streven is om deze modules ook via andere MBO-locaties aan te bieden. Stijn Weijermars van Helicon opleidingen: “Tijdens de cursus voedselparkwachter werk je van ontwerp naar uitvoering van een voedselbos op ecologisch én sociaal gebied. Een voedselbos is mensenwerk.

In de module ‘Mensenwerk’ wordt dan ook ingegaan op de wijze waarop je met verschillende doelgroepen kunt samenwerken, activiteiten kunt organiseren en een community kunt creëren. Hiervoor leer je omgaan met (culturele) verschillen, achtergronden en behoeftes.

De module Ecologisch voedselsysteem gaat over hoe je de basisprincipes voor een ecologisch voedselsysteem kunt vertalen naar een praktisch ontwerp. En hoe je ervoor zorgt dat dit aansluit bij de wensen van een eventuele opdrachtgever en de randvoorwaarden van onder andere de locatie.

De derde module Bodemecologie en bodemherstel is een verdieping gericht op bodemleven, bodemvoedselweb en concrete maatregelen ter verbetering van bodemkwaliteit. Je leert over de werking van bodemecosystemen en de wijze waarop je bodembeheer kan uitvoeren.

Naast deze drie modules zijn er nog vijf in ontwikkeling. Alle modules zijn ook goed apart van elkaar te volgen. De cursus Voedselparkwachter richten zich op de beroepspraktijk, de inhoud wordt verankerd in bestaande opleidingen. Bij voldoende animo kan dit resulteren in een volledige opleiding voedselparkwachter voor MBO-studenten.”

Gezamenlijke inzet

John Vermeer: “Het verankeren van voedselbossen in het reguliere onderwijs is mede van de grond gekomen door de steun van de Brabantse Milieufederatie en FoodUp Brabant. Zij hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan kennisverspreiding en enthousiasme voor voedselbossen, onder meer door het mogelijk maken van bijeenkomsten en voedselboscursussen. Mede dankzij die inspanningen, kunnen we trots zijn op waar we nu staan. En we blijven ons gezamenlijk inzetten om te zaaien én oogsten.”

Dit bericht is eerder verschenen op de website van FoodUp Brabant.