Voedselbos draagt bij aan biodiversteit en een goede bodem

november 22, 2019

Het voedselbos draagt bij aan biodiversteit en een goede bodem

Voor Waterschap De Dommel zijn initiatieven zoals voedselbossen erg waardevol. Deze voedselbossen zorgen er voor dat de biodiversiteit in dat gebied wordt vergroot, en door betere infiltratie kan het grondwater worden aangevuld. Daarom heeft het waterschap zich aangesloten bij het Koepelplan.

Natuurinclusieve landbouw wordt steeds vaker gebruikt als alternatief van de intensieve landbouw in Brabant. Dat is ook nodig, want de bodem raakt uitgeput. Waterschap De Dommel is op zoek naar innovaties die kunnen helpen met het herstellen van die bodem. Ineke Barten is ecoloog bij Waterschap De Dommel. Zij ziet veel potentie in voedselbossen. Ook Annelies Balkema, adviseur beleid en innovatie watersystemen bij Waterschap De Dommel, vindt dat dit soort innovaties hard nodig zijn.

Klimaatverandering

“We zitten midden in de klimaatverandering. Daarom vind ik dat we als waterschap mee moeten helpen met de transitie naar duurzame landbouw”, zegt Ineke. Door de intensieve landbouw worden bodem en water zwaar belast, door het veelal gebruik maken van zware machines, bestrijdingsmiddelen, intensieve bemesting en monoculturen van eenjarige teelten.

De bodem kan verdicht raken, waardoor de bodem geen waterreserves opslaat en meststoffen en bestrijdingsmiddelen uitspoelen. Dit was bijvoorbeeld te merken met de hevige regenval in 2016 en de twee droge zomers erna. “Het regenwater gaat zo direct de beek in en dan ben je het in Brabant kwijt. Al het water dat je hier kunt houden is mooi”, vindt ook Annelies. Voedselbossen kunnen hierin een oplossing bieden.

Verandering geeft weerstand

Binnen de waterschappen is er nog veel discussie. “Dat is niet zo gek. Er is nooit innovatie zonder wrijving. Je gaat iets doen wat mensen nog niet kennen, dus ze moeten het eerst ervaren om ook enthousiast te worden”, zegt Annelies. “Soms is die weerstand lastig, maar het is de enige manier om dingen te veranderen. We moeten aan de bak voor het klimaat. Daarvoor zijn meerdere nieuwe vormen van landbouw nodig.” Annelies ziet voedselbossen als een van de oplossingen, andere zijn bijvoorbeeld kringlooplandbouw, precisie landbouw, agroforestry en natte landbouw.

Wanneer is het waterschap tevreden met het Koepelplan? Ineke: “We ondersteunen de boeren die de bomen planten, maar ons gaat het er voornamelijk om dat je kunt laten zien dat het organische en watervasthoudend vermogen van de bodem toeneemt. Wij vinden het als waterschap belangrijk om het niet alleen te onderzoeken, maar om ook kennis te staven in de praktijk.”

Den Food Bosch

Dit onderzoeken en kennis staven doet Waterschap De Dommel onder andere bij het voedselbos Den Food Bosch in Sint-Michielsgestel. Het waterschap heeft een stuk grond verpacht aan de stichting Den Food Bosch voor het ontwikkelen van dit voedselbos. Nadat het project beekherstel Essche stroom was uitgevoerd om de rivier meer ruimte te geven, kwam dit stuk grond beschikbaar. Na gesprekken met afstudeerders van HAS Hogeschool Den Bosch, bleek een voedselbos de meest geschikte bestemming voor deze landbouwgrond.

In november 2017 is er begonnen met planten in Den Food Bosch. Tegenwoordig groeien er ongeveer 3500 bomen, struiken en bessen samen met een paar duizend nuttige kruiden en andere planten op een voormalig maïsveld. Het meetprogramma gericht op biodiversiteit, bodem en water van Den Food Bosch is doorontwikkeld voor de 5 nieuwe voedselbossen in het Koepelplan.

Koepelplan voedselbossen

Het Koepelplan voedselbossen is een maatschappelijk initiatief van De Brabantse Milieufederatie, Stichting Agroforestry Zuid Nederland en verschillende Brabantse organisaties en overheden. Het driejarig programma wordt financieel mogelijk gemaakt door het Deltaplan Hoge Zandgronden, de Provincie Noord-Brabant, Landbouw Innovatie Noord-Brabant, Waterschap De Dommel, Waterschap Aa en Maas en Stichting Voedselbosbouw Nederland.

 

 

Tags: