Op avontuur naar het Zandpad van de Luieboom

oktober 3, 2024

Op avontuur naar het Zandpad van de Luieboom: terugblik wandeling over het mooiste Brabantse zandpad van 2024

Zandpad de Luieboom op De Rith werd afgelopen zaterdag 28 september uitgeroepen tot mooiste Brabantse zandpad van 2024. In De Kievietslaar te Breda reikte wethouder Peter Bakker de Hetty Gerringa prijs uit aan Marinel van Walsum, de inzender van het winnende zandpad. Daarna zijn we met de groep van zo’n 40 belangstellenden onder leiding van deskundige gidsen op weg gegaan naar het zandpad. Gelukkig bewapend met regenjas en paraplu, want er wou nog wel een bui vallen.

Ondanks de herfstachtige weersvoorspelling druppelde De Kievietslaar zaterdagochtend snel vol. Terwijl het publiek genoot van een bakje koffie of thee met een appeltaartje, opende Femke Dingemans, directeur-bestuurder van de Brabantse Milieufederatie, de feestelijke dag. Na de opening nam wethouder Peter Bakker het woord. Hij was vereerd dat een zandpad in Breda de prijs had gewonnen.

“De Rith”, zo vertelde Peter Bakker, “is een mooi stukje Breda dat nog onbekend is bij het brede publiek. Dat is zonde, want het is een fijne plek om te wandelen.” Hij was blij dat er dankzij deze prijs meer aandacht komt voor deze plek, in de hoop dat Bredanaren ook eens op de Rith gaan wandelen. Want zo neemt de druk op het populaire Mastbos en Ulvenhoutse bos hopelijk ook af.

Bescherming van zandpaden

De zandpadprijs is in het leven geroepen ter ere van Hetty Gerringa, een natuurbeschermer in hart en nieren die ruim 25 jaar voor de BMF heeft gewerkt. Zij heeft zich onder andere ingezet voor zandpaden, omdat die belangrijk zijn voor de biodiversiteit, een historisch onderdeel zijn van het Brabantse landschap en je er mooi kunt wandelen.

Tijdens de uitreiking vertelt Hetty dat het helemaal niet zo gek is dat een zandpad in Breda de prijs heeft gewonnen. Het beleid van de gemeente voor de bescherming van zandpaden zit namelijk goed in elkaar. Dat is in veel andere gemeentes (helaas!) nog niet het geval.

Marinel van Walsum, de inzender van het winnende zandpad, neemt met veel trots de prijs namens het zandpad in ontvangst. “Want het gaat eigenlijk om het zandpad natuurlijk!” benadrukt ze. Marinel heeft ooit bij Hetty een cursus bescherming van zandpaden gevolgd. Met het ontvangen van de prijs die Hetty’s naam draagt, is de cirkel mooi rond.

Terug in de tijd

Dan is het moment daar om naar buiten te gaan. Het is inmiddels droog, maar toch gaan de paraplu’s en regenjassen mee. Gelukkig maar, want tijdens de wandeling komen nog wel een paar plotselinge buien langs. Tot aan een flinke hagelbui aan toe. Maar dat kan de pret niet drukken: in ruim 2 uur nemen de deskundige gidsen de wandelaars zowel mee terug in de tijd als mee in de verschillende vogels die we horen en de vegetatie die we zien.

De gidsen laten ons zien dat wie het landschap goed weet te lezen, een geschiedenisboek van de omgeving openslaat. Zo loopt door het gebied een turfvaart, dat is een waterweg die gecreëerd is omdat er ooit in het gebied veel turf gestoken werd. In die tijd was het nog een veengebied, waarvan het grondniveau op sommige plekken wel 2 meter hoger lag. Al die turf is afgevoerd, waardoor het landschap is ontstaan dat we tijdens het wandelen zien: met zand als bodem, zand dat ooit nog van de Noordzee naar Brabant is gewaaid. Het is een typisch coulisselandschap, met kleine, omzoomde percelen.

Beschermen van rode beuken

Tijdens de wandeling komen we langs een laan met rode beuken, een kwetsbare en zeldzame albinosoort. De gidsen weten ons te vertellen dat er onder andere eekhoorns, een boommarter en allerlei soorten vleermuizen leven. De rode beuken dreigden hier te verdwijnen, maar dankzij de inzet van lokale natuurbeschermers staan ze er nu mooi bij. De laan is niet open voor publiek, maar de bijzondere rode kleur van het blad kan in het landschap wel van allerlei kanten bewonderd worden.

Bij het zandpad van de Luieboom

Als we aankomen bij het Zandpad van de Luieboom leren we meer over het belang van het zandpad voor de biodiversiteit. Een zandpad is onderdeel van een netwerk van natuur dat dieren een veilig gebied geeft om zich door te verplaatsen, een zogenaamde ecologische verbindingszone. Terwijl je op het zandpad staat, is het bijzonder om te beseffen hoeveel leven zich onder je voeten beweegt. Maar niet alleen onder je voeten: de vogelaar in de groep wist ook een aantal vogels die bij het zandpad bivakkeerde op hun zang te herkennen.

Onze tocht voerde ons ook nog langs de grove den aan het einde van het pad waar Zandpad de Luieboom haar naam aan dankt. Deze boom wordt zo genoemd omdat in vroeger tijden de mensen die op het land werkten, gingen uitrusten onder de boom. Het gezegde ging daarom dat wie luie mensen zocht alleen maar even in de schaduw van de grove den hoefden te kijken.

Na afloop van de wandeling sloten we af met een vegan worstenbroodje, waarna iedereen weer huiswaarts ging. Het was een mooie tocht naar en over het Zandpad van de Luieboom op De Rith. Een aanrader voor een wandeling in de buurt van Breda!

Over de Hetty Gerringa prijs

De Hetty Gerringa prijs voor het mooiste Brabantse zandpad van 2024 is vernoemd naar oud-medewerker van de BMF Hetty Gerringa, een echte natuurbeschermer. In de ruim 25 jaar bij de natuurorganisatie heeft ze zich altijd ingezet voor het behoud van zandpaden. Femke Dingemans: “Met deze prijs eren we haar belangrijke werk en benadrukken we het belang van het behoud van deze onverharde wegen.”

De winnaar is gekozen door een vakjury bestaande uit een vertegenwoordiger van Brabants Landschap, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer.