Onafhankelijke adviezen laten zien: nieuwe locatie voor drinkwaterwinning is geen duurzame oplossing

november 21, 2023

Onafhankelijke adviezen laten zien: nieuwe locatie voor drinkwaterwinning is geen duurzame oplossing

Drinkwaterbedrijf Brabant Water onderzoekt de aanleg van een nieuwe locatie voor drinkwaterwinning uit grondwater in West-Brabant, in de omgeving van Kruisland. Dit is volgens het bedrijf nodig om aan de drinkwatervraag te blijven voldoen. De natuur in Brabant heeft echter ernstig te lijden onder een tekort aan (schoon) grondwater. We moeten dus voorkomen dat de grondwatervoorraad in Brabant nog sterker afneemt. Het voornemen van Brabant Water past volgens de BMF niet bij deze opgave. De adviezen van de Provinciale Raad voor de Leefomgeving (BrabantAdvies) en de Commissie voor de milieurapportage (Commissie m.e.r.) onderstrepen dit.

Brabant Water wil met instemming van de Provincie op deze locatie zo’n 3,5 miljoen m3 grondwater per jaar winnen. Dat is bijna 2% meer dan de 200 miljoen m3 die nu wordt onttrokken. De BMF heeft, mede namens Natuurmonumenten en Brabants Landschap, een zienswijze ingediend. Wat ons betreft staat de uitbreiding haaks op de ambitie van de provincie om de grondwaterbalans te herstellen, door meer water vast te houden en minder grondwater te onttrekken. Ook betwijfelen we of er geen effecten zullen zijn op de natuur in dit gebied.

De provincie Brabant heeft de Provinciale Raad voor de Leefomgeving (BrabantAdvies) gevraagd onafhankelijk te adviseren over het voornemen voor deze nieuwe winning. Ook het advies van de Commissie m.e.r. over de aanpak van de benodigde milieueffectrapportage is gereed. Een aantal van de zorgen uit onze zienswijze zien we terug in deze twee onafhankelijke adviezen. Dit onderstreept wat ons betreft de noodzaak voor herijking van het besluit om tot deze nieuwe drinkwaterwinning over te gaan.

Grenzen aan de grondwatervoorraad

Brabant Advies concludeert dat de grondwatervoorraad in Brabant haar grenzen bereikt. Dit is zorgelijk, want dit grondwater is nodig voor drinkwater, natuur, landbouw en industrie, aldus de adviescommissie. Om die reden is het beleid van de provincie Brabant – terecht – gericht op minder onttrekken.

Dit dringende tekort aan grondwater en de ambitie van de Provincie om minder water te onttrekken verhoudt zich slecht tot dit onderzoek naar nieuwe grondwateronttrekking van Brabant Water. Bovendien kan Brabant Water volgens de twee adviezen niet genoeg onderbouwen waarom de uitbreiding ondanks dit dringende tekort noodzakelijk is.

Andere bronnen voor drinkwater nodig en mogelijk

De BMF roept hierom al langer op om op zoek te gaan naar andere bronnen voor drinkwater dan grondwater. Ook BrabantAdvies concludeert dat dit noodzakelijk is: ze roept op tot volledige inzet op alternatieve bronnen om de (toekomstige) drinkwatervraag op te vangen, zoals via brak- en zeewater, maar ook oppervlaktewater en oevergrondwater.

Wij zouden graag zien dat voor West-Brabant de inzet van kwelwater uit de Brabantse Wal nader wordt onderzocht. En daarnaast dat er onderzoek komt naar de mogelijkheden om bij hoge afvoer van de Maas, in de winter, dit water te gebruiken als drinkwater.

Eerlijke prijs voor drinkwater

Ook is het goed om te zien dat BrabantAdvies refereert aan het advies ‘Zonder water, geen later’ van de adviescommissie Droogte over het beprijzen van watergebruik. Het gaat hierbij om het hanteren van verschillende tarieven voor drinkwater, afhankelijk van het gebruik. Voor het essentiële watergebruik in huishoudens wordt een basistarief gerekend en wanneer er meer drinkwater wordt gebruikt, gaat een zogenaamd comforttarief gelden. Grootgebruikers, denk aan de industrie, betalen een hoger basistarief.

De BMF is voorstander van het beprijzen naar gebruik. Wanneer er minder drinkwater wordt gebruikt, zijn er immers ook minder grondwaterwinningen nodig.

Grondwaterwinning op locaties met minste milieu-impact

Zolang het nodig blijkt om grote hoeveelheden grondwater te winnen voor drinkwater, adviseert de Commissie m.e.r. om dit te doen op locaties ver van kwetsbare natuur. Dit vinden wij een interessante gedachte om nader te verkennen, als tijdelijke oplossing tot er kan worden omgeschakeld naar andere drinkwaterbronnen.

Meer lezen?

1. Commissie m.e.r.:

Adviezen – Commissiemer.nl

2. Brabant Advies:

MER-advies Nieuwe waterwinning in Kruisland – BrabantAdvies

3. Zienswijze BMF

Sb 07-2232-mm Notitie Reikwijdte en Detailniveau Drinkwaterwinning Kruisland.pdf