Natuuronderzoek De Kaaistoep verbindt

februari 4, 2020

Natuuronderzoek De Kaaistoep verbindt

Tekst: Mayke Westerink, foto: Bart Horvers

De Kaaistoep is een uniek stukje Tilburg. Niet persé door het natuurgebied zelf, maar door de onderzoeken die hier al 25 jaar zorgvuldig worden uitgevoerd. Om dit jubileumjaar te vieren organiseert KNNV-afdeling Tilburg een symposium en ze geven een boek uit over De Kaaistoep.

Paul van Wielink is de grote motor in dit onderzoek. In 1995 begon hij met 5 anderen in gebied De Kaaistoep, dat onderdeel uitmaakt van Stadsbos013, systematisch de planten- en diersoorten te tellen. Inmiddels zijn er meer dan 250 vrijwillige onderzoekers uit binnen- en buitenland bij het onderzoek van De Kaaistoep betrokken geweest om allerlei soorten in kaart te brengen, van de kleinste kever tot de mooiste vlinders. Iedere vrijwilliger heeft zijn eigen vakgebied en kennis, waardoor er veel gegevens zijn verzameld in de afgelopen 25 jaar.

Het onderzoek werkt verbindend voor de werkgroepen van KNNV-afdeling Tilburg, een van de ruim 100 aangesloten groepen van de BMF. “Onze hobby is vaak heel individueel. Dat kan ook bijna niet anders, je werkt zo precies”, vertelt Van Wielink. De Kaaistoep brengt deze specialisaties samen. Wanneer iemand een diersoort tegenkomt die hij niet kent, kan een andere specialist helpen met het uitzoeken. Dit doen ze allemaal op vrijwillige basis. “De bijdrage van burgerwetenschap is enorm”, zegt Marie-Cécile van de Wiel van het secretariaat van KNNV-afdeling Tilburg. Het belang van citizen science zal dan ook een groot thema worden op het symposium van de vereniging.

Schrikbarend

De teller is inmiddels de 9 duizend soorten gepasseerd. De vrijwilligers ontdekten niet alleen bekende soorten, maar ook soorten die nieuw zijn voor Nederland en zelfs voor heel de wereld. “De valkuil van deze ontdekkingen is dat iedereen er vanuit gaat dat het goed gaat met de natuur, dat is namelijk niet zo”, zegt Van Wielink. Uit onderzoek van de Radboud Universiteit, waarbij de gegevens uit De Kaaistoep gebruikt zijn, blijkt dat meer dan 60% van het aantal vlinders en kevers is afgenomen. Schrikbarend, volgens Van Wielink. “We konden het voorspellen, maar het moest bewezen worden.”

Deze cijfers maken het onderzoek van de KNNV-afdeling Tilburg van levensbelang voor Nederland. Het is namelijk de enige plek waar al zolang op dezelfde plek systematisch wordt gekeken naar planten- en diersoorten. Alleen in Drenthe is een soortgelijk onderzoek, al gaat het daar alleen om loopkevers. “Het is toch een soort kroon op je werk. Hiervoor wisten we eigenlijk niet waar de gegevens voor konden dienen. Voor het eerst waren je gegevens heel belangrijk”, ziet ook Van de Wiel. “Het heeft van alles losgemaakt, nu worden er overal onderzoeken gedaan.”

Jubileum

“De hele natuur is afhankelijk van insecten. Zonder insecten stort het hele ecosysteem in.” Met het symposium en het boek hoopt de Vereniging voor veldbiologie nieuwe mensen te bereiken. “Je kunt wel preken voor je eigen parochie, maar zij weten het al. We zoeken juist die anderen, die het belang van insecten niet weten.” KNNV-afdeling Tilburg kijkt al meer dan twee jaar uit naar deze bijzondere mijlpaal en de activiteiten. Het onderzoeksterrein in De Kaaistoep gaat open voor bezoekers die zich inschrijven voor de excursie.

En wat de toekomst betreft? De onderzoeken in De Kaaistoep gaan natuurlijk gewoon door. De twee natuurfanaten hopen dat er een nieuwe generatie komt die deze passie overneemt, zodat er nog jarenlang planten- en diersoorten worden bestudeerd. “Helaas zijn de meeste universitaire studies heel doelgericht, het gaat bijvoorbeeld over de bestrijding van plaaginsecten. Dus we vrezen ervoor.”

Wil je meer weten over het symposium of het boek over De Kaaistoep? Hier kun je meer informatie vinden en je inschrijven.

Tags: