Ministerie laat grondgebonden melkveehouders in de steek

september 8, 2016

Ministerie laat grondgebonden melkveehouders in de steek

Staatssecretaris Van Dam heeft vandaag het wetsvoorstel voor fosfaatrechten aan de Tweede Kamer gezonden. Met dit voorstel laat de staatsecretaris het echter afweten voor natuur, milieu én de melkveehouderij, zo stellen de natuur- en milieuorganisaties.

Tweede Kamer aan zet
Nu staatssecretaris Van Dam het wetsvoorstel heeft gepubliceerd, is de Tweede Kamer aan zet. De politici kunnen wijzigingen in het voorstel eisen. De natuur- en milieuorganisaties vragen de Tweede Kamerleden om sterker te sturen op een grondgebonden melkveehouderij, door de grondgebonden ondernemers volledig te ontzien bij toekenning, afroming en verhandelbaarheid van fosfaatrechten. “We staan op een kantelpunt voor de melkveehouderij in Nederland”, zegt Teo Wams, directeur van Natuurmonumenten namens de natuur- en milieuorganisaties. “Dat vraagt om daadkracht en het maken van moeilijke keuzes. Maar juist ook voor het perspectief van de sector op lange termijn moeten we kiezen voor een duurzame melkveehouderij.”

Rek en ruimte
Staatssecretaris Van Dam lijkt op alle mogelijke manieren de rek en ruimte op te zoeken in het nieuwe wetsvoorstel. Bijvoorbeeld door de fosfaatrechten vrij verhandelbaar te maken tussen melkveehouders. “Fosfaatrechten, en dus ontwikkelruimte, zijn straks alleen nog mogelijk voor de meest vermogende boeren. Dit dwingt boeren om te ondernemen op het scherpst van de snede. Dat komt dierenwelzijn en weidegang niet ten goede”, stelt Tjerk Wagenaar, directeur van Natuur& Milieu. Eerder al bepleitte Van Dam in Brussel een verhoging van het fosfaatplafond per 1 januari 2017. De Europese Commissie gaf echter te kennen dat de situatie in Nederland juist zorgen baart en nauwlettend wordt gevolgd. Ook in de brief aan de Tweede Kamer die vandaag verscheen, zegt Van Dam in Brussel te willen pleiten voor afschaffing. De natuur- en milieuorganisaties vinden dit onacceptabel en wijzen Van Dam op zijn verantwoordelijkheid om de uitstoot door de veehouderij juist sterk te verlagen.

De organisaties stellen ook vraagtekens bij de hoogte van de generieke korting: er zijn diverse redenen voor een hoger percentage. Niet alleen de ongebreidelde groei van de melkveehouderij in de afgelopen periode, maar ook doordat de staatssecretaris groei van de melkveestapel toestaat bij toepassing van fosfaatarmer veevoer. Dit leidt ook tot extra broeikasgas-, fijnstof- en ammoniakuitstoot, terwijl die juist moeten dalen. Hiermee handelt Van Dam in strijd met het klimaatbeleid volgens de Urgenda-uitspraak van de rechter, de NEC-richtlijn en wetten voor luchtkwaliteit. De organisaties vragen de Tweede Kamer dit te voorkomen.

Grondgebonden melkveehouderij
In het huidige voorstel van staatssecretaris Van Dam worden intensieve bedrijven bevoordeeld ten opzichte van kleinschaligere, duurzamere bedrijven. Van Dam wil bedrijven met latente ruimte deels compenseren. Grondgebonden bedrijven, biologische melkveehouderijen en boeren met weidegang vallen niet automatisch in die groep. ”Juist deze bedrijven vormen de toekomst van duurzame melkveehouderij in Nederland”, vertelt Nol Verdaasdonk, directeur van de Brabantse Milieufederatie. “Dit fosfaatprobleem mag niet op hun schouders worden gelegd. Het zijn dan ook deze bedrijven die het stelsel van fosfaatrechten zou moeten ontzien ten nadele van de intensieve bedrijven die de afgelopen jaren ongeremd zijn gegroeid.”

Het doel van de fosfaatrechten is om het aantal koeien in Nederland te begrenzen. De melkveehouderij groeide na afschaffing van het melkquotum in april 2015 explosief. Ons vee produceerde vorig jaar 176,3 miljoen kilo fosfaat, terwijl de Europese Unie maximaal 172,9 miljoen kilo toestaat. Koeien produceren fosfaat, dat via mest terecht komt in het oppervlaktewater, zoals sloten. De overvloed aan fosfaat is zeer schadelijk voor de natuur en het milieu.

Dit is een gezamenlijk persbericht van:
De Natuur en Milieufederaties
LandschappenNL
Milieudefensie
Natuur & Milieu
Natuurmonumenten
Vogelbescherming Nederland