Hoogste tijd: genoeg, geen vee erbij

februari 18, 2016

Genoeg, geen vee erbij, betogen we vandaag in het Brabants Dagblad. Grondgebonden en duurzame landbouw, waarbij de akkers de mest van het vee aankunnen, is het antwoord op de crisis.

Gedeputeerde Anne-Marie Spierings heeft de ambitie uitgesproken het vastgelopen mestbeleid dit jaar – liefst nog vóór de zomer – vlot te trekken. Een niet geringe ambitie. Over één ding is iedereen het wel eens: de mestkar is muurvast in de drek komen te zitten. De veestapel in Brabant produceert inmiddels zoveel mest dat we er geen raad meer mee weten. Maar liefst 60 procent is overschot! Er is veel te veel mest en dat dient te worden verwerkt (lees: geëxporteerd naar het buitenland). Met name die export is de achilleshiel van het mestbeleid, want dat maakt het systeem erg fraudegevoelig en niet te handhaven. Voorzichtige schattingen spreken van 20 procent verdwenen mest, getallen van onder meer de loonwerkers noemen zelfs cijfers van 40 procent. Die mest verdwijnt in ons milieu en zorgt daar voor enorme problemen, al decennialang. Mensen zitten in de stank, stikstof verstikt onze oorspronkelijke flora, drinkwaterbronnen moeten worden gesloten en de normen voor schoon oppervlaktewater worden bij lange na niet gehaald. Tot 2000 werden stevige stappen voorwaarts gemaakt om dit milieuprobleem op te lossen, maar de laatste 15 jaar stagneert het.

Is er dan geen oplossing? Die is er natuurlijk wel en wordt ook al decennialang door tal van organisaties en wetenschappers aanbevolen: een grondgebonden landbouw waarin het aantal dieren – en daarmee de mest – in evenwicht is met wat de planten op de akkers kunnen opnemen. Dat betekent wel een forse reductie van de veestapel. Voor de landbouw is dat wellicht een nogal onheilspellend scenario, maar het is ook een kans. De huidige industriële landbouw is immers in crisis. De boeren kunnen niet concurreren op de wereldmarkt en krijgen te lage prijzen voor hun producten. Veel boeren moeten stoppen en deze tragedie gaat elke dag door. Als we de moed hebben deze crisis te gebruiken om de balans tussen het aantal dieren en de beschikbare ruimte voor de mest met elkaar in evenwicht te brengen, dan kunnen we in ongeveer 15 jaar tijd de landbouw weer grondgebonden en dus gezond maken. Een goed teken is dat biologische melkveehouders en pluimveebedrijven veel minder last hebben van de crisis. Hun producten worden door de consumenten op waarde geschat.

Maar daarmee hebben we het huidige mestprobleem nog niet opgelost. Mestverwerking mag onder geen beding leiden tot verdere groei van de veestapel. Als eerste stap naar oplossing van het mestprobleem, moet het provinciebestuur van Brabant daarom op korte termijn maatregelen nemen om de hoeveelheid vee regionaal te bevriezen. Zodat eindelijk uitvoering wordt gegeven aan de Statenmotie ‘Genoeg, geen vee erbij!’ van 21 december 2011. Boeren die willen omschakelen naar duurzame landbouw dienen tevens actief te worden ondersteund. Ook bewoners van het Brabantse buitengebied krijgen op deze manier weer een wenkend perspectief. Perspectief op een gezonde leefomgeving, met schone lucht, zuiver water en een gezonde bodem.