Waarom voert de Brabantse Milieufederatie juridische procedures?

september 5, 2022

Waarom voert de Brabantse Milieufederatie juridische procedures?

De Brabantse Milieufederatie (BMF) maakt zich sinds 1972 sterk voor een mooi en duurzaam Brabant. Dat doen we door het stimuleren van initiatieven vanuit de Brabantse samenleving en door samen te werken met inwoners, bedrijven en overheden. Voor ons is het voeren van juridische procedures een uiterste redmiddel.

De BMF streeft naar een Brabant waarin we opereren binnen de draagkracht van het ecosysteem. We blijven binnen de grenzen van de herstelcapaciteit en we herstellen waar mogelijk schade uit het verleden. Daar zetten we ons elke dag voor in.

We vinden het dan ook belangrijk dat de overheid in haar beleid voldoende rekening houdt met natuur- en milieuaspecten, zoals het behoud, de bescherming en ontwikkeling van natuur en landschap. Bijvoorbeeld in een gemeentelijk bestemmingsplan voor het buitengebied, provinciale beleidsregels en waterbeheerplannen van waterschappen.

Er zijn verschillende stappen die we nemen om het beleid van overheden waar nodig bij te sturen en een gang naar de rechter te voorkomen.

Stap 1: Aan de voorkant meedenken

Als belangenbehartiger voor natuur en milieu zit de BMF regelmatig om tafel met bestuurders. We zijn er namelijk van overtuigd dat je vaak meer kunt bereiken aan de bestuurstafel dan in de rechtszaal.

Door inwoners en belanghebbenden (waaronder dus natuur- en milieuorganisaties) vroeg bij nieuwe plannen en initiatieven te betrekken (‘participatie’), komt er meer draagvlak voor de gekozen oplossing en ontstaat er minder weerstand tegen overheidsbesluiten die daarvoor nodig zijn. De Omgevingswet biedt daarvoor mogelijkheden via de omgevingsdialoog.

Kijk voor meer informatie op: samenvooronzeleefomgeving.nl

Stap 2: Formeel bezwaar maken

De BMF kijkt altijd kritisch mee met voorgenomen plannen of beleidsregels van overheden. Als we kansen zien voor verbetering, dan reageren we hier formeel op in de vorm van zienswijzen, inspraakreacties of bezwaarschriften.

Ook reageren we op vergunningen die naar onze mening onterecht worden verleend. Bijvoorbeeld omdat het besluitvormingsproces niet goed is verlopen, er ambtelijke fouten zijn gemaakt of de belangen natuur en milieu onvoldoende zijn meegewogen in de besluitvorming.

Met een zienswijze of bezwaar tegen een vergunning wenden we ons meestal eerst tot de overheid. Met deze stap willen we juridische procedures zoveel mogelijk voorkomen.

Stap 3: Procederen als laatste stap

Een juridische procedure is de laatste stap om de rechtmatigheid van overheidsbesluiten te toetsen en op te komen voor natuur, milieu en landschap in Brabant. Het is een uiterste redmiddel. Elke juridische procedure voelt voor de BMF dan ook als een teleurstelling.

Het is ontzettend jammer wanneer we gedwongen worden om naar de rechter te stappen, om de overheid aan de eigen regels te laten houden. Toch zien we nog steeds in de praktijk dat er plannen worden vastgesteld of vergunningen worden verleend die in strijd zijn met de eigen wetten en regels van de overheid of met jurisprudentie om natuur, landschap, bodem en water, en milieu te beschermen.

De wet biedt via het bestuursrecht gelukkig mogelijkheden om zo’n besluit aan te vechten en daarmee het onrecht te herstellen. Dat doen we het liefst samen met onze aangesloten organisaties. Het gaat veelal om regionale en provinciale belangen met gevolgen voor natuur en landschap op lokaal niveau, de lokale organisaties hebben de gebiedskennis en de BMF heeft kennis van het provinciaal beleid en wetgeving. Ook werken we vaak samen met andere natuurbeschermingsorganisaties en soms met bewoners(organisaties).

Kosten van juridische procedures

Aan het voeren van juridische procedures zijn natuurlijk kosten verbonden. Naast de inzet van onze eigen medewerkers gaat het dan vaak om kosten voor advocaten, griffiegelden en andere proceskosten. Deze kosten worden op verschillende manieren gedekt.

We kijken bij een juridische procedure altijd wat de partijen die met ons meedoen zelf kunnen bijdragen. Dat kan bijvoorbeeld zijn uit eigen middelen, via een crowdfundingsactie of met behulp van een rechtsbijstandverzekeraar. Daarnaast krijgt de BMF jaarlijks een financiële bijdrage van de Nationale Postcode Loterij. Een deel van dat bedrag gebruiken we om de kosten voor juridische procedures te financieren. Naast die bijdrage ontvangen we soms geld van andere natuurbeschermingsorganisaties voor specifieke procedures.

Subsidiebedragen die de BMF van de provincie Noord-Brabant ontvangt, zullen nooit worden gebruikt om juridische procedures tegen de provincie te financieren.