Traais Energie Collectief: opbrengsten voor het dorp

augustus 16, 2021

Traais Energie Collectief: opbrengsten voor het dorp

Het Traais Energie Collectief (TEC) is een bijzonder energiecollectief. Niet alleen hebben ze in Terheijden (6000 inwoners, gemeente Drimmelen), een brede kijk op energie en duurzaamheid. Er is ook veel aandacht voor de sociale en financiële opbrengsten voor het dorp.

Voorzitter Theo den Exter licht in een tweeluik toe wat dit allemaal oplevert. In het eerste deel ging het over de verschillende soorten investeringen in zon, wind en warmte. In dit tweede deel vertelt hij hoe de ‘Traaise’ gemeenschap ook sociaal en financieel beter wordt van de investeringen in energie.

De energietransitie gaat straks geld opleveren, en dat geld kan allemaal ten goede komen aan Terheijden, is de gedachte.

‘Een Sterker Dorp’

Het enthousiasme bij TEC draagt erg bij aan het draagvlak in het dorp. “In de Meet Ups hebben we flink geïnvesteerd,” vertelt Den Exter. De bijeenkomsten en evenementen waar de plannen voor de energietransitie toegelicht worden zijn ook feestelijke gebeurtenissen.

“Zo hebben we voor ons 1-jarig bestaan een grote tent geplaatst op de Kleine Schans, waar we de film ‘Een Sterker Dorp’ over de toekomst van Terheijden presenteerden. We willen elke mijlpaal goed vieren. Het moeten gezellige en informatieve evenementen zijn waar het hele dorp over praat.”

Bezoekers op de TEC-stek kunnen de film ‘Een Sterker Dorp’ bekijken in het mini-panorama-theater. Een ervaring die zowel erg leuk als erg informatief is. Ook is er onder andere geïnvesteerd in een apparaat om het principe van warmte-koude-opslag te laten zien. Want de ideeën moeten ook voor iedereen begrijpelijk zijn. “Iedereen moet uiteindelijk denken: ‘Ik wil lid worden en meedoen’,” legt Den Exter uit.

Opbrengst voor iedereen

Het is een uitdrukkelijk doel van het TEC dat meedoen in de coöperatie voor iedereen toegankelijk is, en dat de opbrengsten van de opgewekte energie ook weer terugvloeien naar het dorp.

“Dat kan individueel door een lagere energierekening,” zegt Den Exter, “maar dat kan ook door bijvoorbeeld te investeren in het zwembad of in voorzieningen voor ouderen of jongeren.” Ook activiteiten die de sociale cohesie stimuleren zijn mogelijk. Ideeën zijn er genoeg en de leden van TEC beslissen hierover.

Het verhaal voor het dorp gaat dus veel verder dan het bouwen van een windmolen, de aanleg van een zonnepark en het aanleggen van een warmtenetwerk.

Energiebrouwerij

Op een mooie locatie in Terheijden kon het collectief een oude boerderij kopen. Voor het TEC, en haar werkmaatschappij TREM (Traaise Energie Maatschappij) een buitenkans. De witte boerderij aan de Schansstraat werd de ‘Energiebrouwerij’ gedoopt.

“Het is een ideale locatie voor de herverdeling van de energie die straks via kabels van windmolen De Noord en zonnepark de Bergen naar de boerderij gaan. Want naast stroom levert het collectief ook warmte. En in de Energiebrouwerij maken we de warmte voor het Traais Warmtenetwerk,” legt De Exter uit. “ Maar dat niet alleen. We willen ook dat dit een ontmoetingscentrum wordt, het hart van het dorp, waar je ook komt voor een bak koffie.”

Puzzelen bij de kerk

Dat Terheijden weet hoe ze het dorp op de been moeten krijgen om iets mogelijk te maken was al eens bewezen. Den Exter laat wat beelden zien uit 1971. Er wordt druk gepuzzeld op een groot bord bij de kerk, om het dorpszwembad te kunnen bouwen. Voor f 2,50 kon je een puzzelstukje kopen, en na een maand was het gat in de begroting voor het nieuwe zwembad gedicht.

Deze gebeurtenis inspireerde het TEC bijna 50 jaar later tot een nieuwe actie: de verkoop van Traaise Bouwstenen. Door de aankoop van obligaties konden bewoners de plannen van het TEC financieel ondersteunen. Weer werd bij de kerk een bord neergezet, dit keer een bouwbord met 2020 vakjes, die allemaaI een Traaise Bouwsteen vertegenwoordigden. Net als in 1971 was ook in 2020 het bord bij de kerk al snel vol: veel ondersteuning voor de plannen dus.

En geheel in stijl van de Energiebrouwerij: ter gelegenheid van de uitgifte van obligaties werd een speciaal honingbiertje gebrouwen: Be(e)TEC. Met honing afkomstig van een Traaise imkerij, en een alcoholpercentage van 7%: even hoog als het rentepercentage van de obligaties.

Energiebespaarbox

Terheijden heeft wel iets met biertjes en brouwen. Ook in de ‘Energiebespaarbox’, die ruim 800 huishoudens aanvroegen zat een biertje, dit keer met de naam ‘Opwarmertje’.

“In die box zaten onder andere spaarlampen en radiatorfolie, maar we wilden ook op een leuke manier energiebesparing onder de aandacht brengen en mensen opwarmen om aan de slag te gaan,” vertelt Den Exter. “Verder zat er bijvoorbeeld ook mix voor de TEC-energiereep in van onze andere windmolen, de oude windmolen De Arend.” De energieboxen werden vorig jaar aan iedereen persoonlijk bezorgd door 30 vrijwilligers.

Den Exter zegt dat er veel wordt geïnvesteerd in dit soort persoonlijke contacten: “Na het succes van de energiebespaarbox gaat de werkgroep binnenkort weer het dorp in met een nieuw project: ‘Doe de lek check’. Het doel van dit project is om bewoners inzicht te geven in hun huis: waar zitten de kieren en hoe kan je die het beste dichtmaken? Het huis wordt comfortabel, energiezuiniger en onaangename tocht verdwijnt. Ook kunnen we nu weer bijeenkomsten organiseren en dat zijn mooie momenten om de Terheijdenaren weer te ontmoeten en in gesprek te gaan.”

Geen strijd

Financieel staat het energiecollectief sterk: met subsidies, voorfinancieringen en investeringen van de bewoners zijn de windmolen, het zonnepark en het warmtenet haalbaar.

Deze brede aanpak van het TEC vraagt ook een grondige en brede expertise. Is kennis van financiering, subsidies, vergunningen, contracten, organisatie en communicatie zomaar te vinden bij alle vrijwilligers? Daar is het TEC duidelijk in: “De vrijwilligers kunnen heel veel, maar we hebben ook vaste medewerkers die achter de schermen hard werken aan de projecten. En als we een bepaalde expertise niet hebben, dan huren we die in,” legt Den Exter uit. “

Den Exter vervolgt: “We maken momenteel mooie stappen. De aanleg van het Traais Warmtenetwerk verloopt voorspoedig. En de voorbereiding voor de bouw van de windmolen zijn in volle gang. Windmolen De Noord zal volgend jaar gaan draaien. Een mooie mijlpaal!”

Wil je meer informatie over de warmtetransitie in jouw gemeente? Of zelf aan de slag met aardgasvrij? Meld je aan voor een van onze informatieavonden over de warmtetransitie.

• Informatieavond warmtetransitie
  Voor elke RES-regio organiseert de Brabantse Milieufederatie een aparte bijeenkomst. Benieuwd in welke RES-regio jij woont, download onze gemeentekaart. Of meld je meteen aan:

  • 30 september 2021 | Hart van Brabant
  • 07 oktober 2021 | Noordoost Brabant 
  • 14 oktober 2021 | West Brabant
  • 21 oktober 2021 | Metropoolregio Eindhoven