Plan Boom heeft een missie: samen bomen planten voor een groener en gezonder Nederland. Brabant deed de afgelopen jaren mee met boomplantacties en met acties waarbij boompjes uitgedeeld worden. Enthousiaste vrijwilligers zijn daarbij onmisbaar. Zonder hen geen Plan Boom. We vroegen een aantal van hen naar hun ervaringen en drijfveren: de ‘Helden van Plan Boom’.
september 19, 2024
Eén van deze helden is Margo van Beem, secretaris van Altenatuur in het land van Altena. Altenatuur deed vanaf het begin van Plan Boom mee met het project. De eerste jaren alleen met de plantactie, waarbij een groep vrijwilligers samen een houtwal, struweelhaag of vogelbosje aanplanten. Het laatste jaar deed de vereniging ook met de uitdeelactie, waarbij boompjes uitgedeeld worden aan particulieren die ze dan in hun eigen tuin kunnen planten.
“We hebben met Altenatuur twaalf plantacties gedaan en één uitdeelactie, in totaal hebben we de afgelopen jaren 8300 bomen geplant. Dat klinkt als veel, maar het is bosplantsoen. Zoveel is het uiteindelijk niet. Als ik kijk waar de aanplant is gekomen, dan sluit die vaak wel goed aan op bestaande groene structuren. En dat is belangrijk, want dan gaan die stukken in de toekomst ook goed werken als een soort corridor.
De acties zijn soms wel een uitdaging. Dan ben ik blij dat ik er ook beroepsmatig mee bezig ben, ik weet hoe ik dingen kan regelen. Maar het is hartstikke leuk! Het is leuk om te zorgen dat er bomen geplant worden en om bij mensen langs te gaan die iets willen planten, om te kijken hoe je ze kunt helpen.
Een uitdaging is bijvoorbeeld de communicatie. Je hebt het over boompjes planten, maar de meeste aanplant wordt uiteindelijk toch een heg of een struweel. Het zijn meer landschapselementen dan echte bomen. Een goede uitleg is essentieel.
We hebben hier een heel open polderlandschap. Je mag niet zomaar overal heggen en bomen planten. Je moet het echt aanvragen. We hadden bijvoorbeeld een zorgboerderij waar we wat wilden planten. Dat bleek ook archeologisch gebied te zijn. Het mocht toen we uitlegden dat het om bosplantsoen ging, dat we met het aanplanten niet meer dan 30 cm de grond in gaan. Uiteindelijk gaan de wortels wel dieper, maar dat was dan wel toegestaan.
En soms is het weer een uitdaging. Toen we gingen planten bij een camping stortregende het. Dat is niet fijn voor de planters en ook voor de bomen kan het slecht zijn. Gelukkig is alles aangeslagen.”
“Je komt ook ontzettend veel leuke mensen tegen. Het planten van bomen is altijd iets hoopvols, je bent met de toekomst bezig.”
Margo van Beem
“Een plantactie en een uitdeelactie zijn niet met elkaar te vergelijken. Een plantactie vraagt een ander soort voorbereiding, een langere tijd van tevoren.
Voor een plantactie moet je langs bij de aanvrager. Je moet een kaartje maken waar ze houtsingels, een struweelhaag of een vogelbosje kwijt kunnen. En je moet aanvragen of je wel mag planten.
Het aanplanten zelf is ook een ding. Sommigen kunnen dat prima zelf geregeld krijgen, anderen vinden dat moeilijk. Dan help ik.
Hier in de regio hebben we de ‘liniewerkers’. Dat is een werkgroep van Brabants Landschap en Altenatuur die op maandagochtend altijd samen aan het werk zijn in het landschap, onder andere voor knotten, maaien of aanplanten. Zij waren de afgelopen jaren soms bereid om te komen helpen voor een bak koffie of een lunch. En Altenatuur heeft zelf ook een beheergroep voor een aantal grienden. Die heeft ook soms meegeholpen.
Dat planten is dan samen met de nieuwe eigenaren van de boompjes en de familie en vrienden die er vaak bijgehaald worden. Dan is het een ochtend werk met elkaar maar dan plant je wel 700 boompjes. Dat is ook altijd gewoon leuk.
Afgelopen jaar kwam de mogelijkheid om je aan te melden pas laat op gang. Ik had op dat moment niemand voor een plantactie. Ik wilde er wel graag voor Altena wat mee doen, zodat er ook binnen de bebouwde kom aandacht voor komt, want de verstening slaat hier ook toe. Toen heb ik via Facebook en de nieuwsbrief van Altenatuur de uitdeelactie gecommuniceerd. Binnen een paar dagen had ik al 60 aanmeldingen. Dat ging heel snel. En daarna druppelde het nog binnen tot bijna 100.
Het was wel veel werk maar het was wel hartstikke leuk. We hebben eerst de boompjes opgehaald. En de dag van tevoren heb ik ze met een aantal vrijwilligers verdeeld in bosjes van vijf, goed gemengd en gelabeld, zodat iedereen van alles kreeg. We hebben ook alles in zakken gestopt, want het moet ook niet verdrogen. Verder heb ik geregeld dat ze allemaal een papiertje erbij kregen met ‘dit is het en zo moet je het behandelen’.
Brabants Landschap plant hier in de regio heggen langs boerenpercelen in het kader van Struweel(de). Met hen had ik afgesproken dat zij alles over zouden nemen wat niet werd opgehaald. Maar de meeste mensen zijn de boompjes op komen halen.
Uiteindelijk had ik vorig jaar toch ook nog een plantactie. Met een plantactie heb je wel meer zicht op wat de grond ingaat. Dat heb je met een uitdeelactie niet. Misschien moet ik de mensen van de uitdeelactie nog een keer om een foto vragen. Ze waren er in elk geval wel blij mee en ze vonden het een leuke actie.“
“Omdat er hier in Altena nog heel veel ruimte is voor bomen. In de jaren zestig is hier een ruilverkaveling geweest, heel het middengebied is kaalgeslagen en er zijn honderden kilometers aan sloten gedempt. Er schijnen heel veel bosjes en knotwilgen geweest te zijn, maar voor de natuur is het nu een heel arm landschap. Het is heel dankbaar werk.
Met de plantacties moeten we wel opletten dat er stukken open blijven, want het middengebied is intussen een goed weidevogelgebied geworden. Als je te veel plant dan komen de vogels niet, want in bomen gaan natuurlijk ook veel roofvogels zitten. Maar er is gewoon nog steeds ruimte om er een robuuster landschap van te maken, al is ruimtelijke ordening net als overal in Nederland wel een uitdaging.”
“Ik ben persoonlijk altijd met tuinen, landschap en vergroening bezig, ik ben ook opgeleid als Tuin- en landschapsinrichter. Maar ik wil die kennis en kunde ook maatschappelijk inzetten. Dit is iets wat ik makkelijk op kan pakken en wat ook wel veel impact heeft. En je komt ook ontzettend veel leuke mensen tegen. Het planten van bomen is altijd iets hoopvols, je bent met de toekomst bezig.”
“Ik vond de laagdrempeligheid heel fijn. Het aanvragen was goed te doen. Het lijkt me wel heel leuk als Altenatuur weer mee kan doen met Plan Boom. Het fondsenwerven is altijd het lastigste voor dit soort acties. De kosten voor de boompjes kunnen we niet uit de kas van de vereniging halen. En er zijn in Altena nog genoeg mensen die bomen willen planten.
Ik vond op zich de uitdeelactie die ik voor het eerst organiseerde ook heel leuk, maar ik merkte wel dat deelnemers wat meer te kiezen zouden willen hebben. Zodat ze echt kunnen kiezen voor een bepaalde boom of een fruitboom of een vogelbosje.”
Plan Boom is onderdeel van de grote bomenbeweging in Nederland. Het doel: miljoenen bomen planten door het hele land. Daarmee slaan we veel CO2 op en wordt onze leefomgeving groener, frisser, gezonder én het is goed voor de biodiversiteit.
Het project werd in Brabant de afgelopen jaren georganiseerd door Brabants Landschap, IVN Brabant en de Brabantse Milieufederatie. In 2024 organiseert Brabants Landschap de plantacties.