10 x meest gestelde vragen aan het Servicepunt Energie

juni 14, 2021

10 x meest gestelde vragen aan het Servicepunt Energie

De Brabantse Milieufederatie ondersteunt lokale energie-initiatieven in de provincie Brabant via het Servicepunt Energie. Ben je op zoek naar informatie, advies of kennisuitwisseling? Dit zijn de 10 meest gestelde vragen én antwoorden over duurzame energie.

ONTVANG UPDATES

• 1. Hoe beoordeel je energieplannen op natuur en landschap?
  Het doel van de BMF is om duurzame energieprojecten te realiseren met een duidelijke meerwaarde voor de omgeving. Daarom hebben we de Checklist zon & wind: Beoordelen van energieplannen bij jou in de buurt gemaakt, als hulpmiddel om regionale en lokale energieplannen te kunnen beoordelen. Probeer het eens!

  Er zijn ook veel landelijke kennisdocumenten die handig kunnen zijn bij beleidsvorming:

  • De publicatie Natuur en landschap in de RES geeft handvatten voor een transparante en uitlegbare borging van natuur en landschap in de RES 1.0.
  • Met de Constructieve zonneladder maak je in 5 stappen lokaal beleid voor een goede inpassing van zonne-energie.
  • Zowel de Checklist natuurbelangen bij windenergie op land als de Checklist natuurwaarden bij grondgebonden zonne-energie zijn een middel om in een vroeg stadium van een windproject of zonneproject het gesprek te openen over de omgang met natuurbelangen.

  Als natuur- en milieufederaties adviseren we niet alleen, maar we laten ook zien dat een groene en duurzame energietransitie mogelijk is!

  Met het project Energietuinen willen de Natuur en Milieufederaties zichtbaar maken dat grootschalige opwek van duurzame energie ook mooi kan zijn én kan samengaan met natuur en recreatie. Zo brengen we gedragen en natuurinclusieve zonnevelden in de praktijk.

• 2. Waar moet ik op letten bij de regionale energiestrategie van mijn regio?
  Brabantse gemeenten en stakeholders werken hard aan regionale energieplannen.  Wel zien we als BMF duidelijk verschillen in aanpak per regio. Voor de provincie Noord-Brabant hebben we de verschillende regionale energiestrategieën (RES 1.0) beoordeeld.

  De beoordeling is gebaseerd op de gemeenschappelijke visie van de BMF, Natuurmonumenten en Brabants Landschap, en ook op basis van een consultatie van ruim 100 Brabanders tijdens verschillende bijeenkomsten. Kortom, het is een breed gedragen beoordeling van inwoners en natuur- en milieuorganisaties in Brabant.

  Ontdek wat wij vinden van de verschillende plannen:

  • REKS 1.0 Hart van Brabant: “Rapportcijfer ruim voldoende”
  • RES 1.0 West-Brabant: “Rapportcijfer 7 mét kanttekening”
  • Concept-RES 1.0 Metropoolregio Eindhoven: “Er is nog stevig huiswerk te doen”
  • RES 1.0 Noordoost Brabant: “Haalt doelen niet, potentie is er wel”

  Lees ook onze longread ‘Op weg naar een succesvolle Brabantse RES 1.0’.

• 3. Waar moet een regionale energiestrategie aan voldoen volgens de BMF?
  De Brabantse Milieufederatie wil samen met de Brabantse regio’s werken aan een succesvolle energietransitie. Via bestuurlijke klankbordgroepen, werkgroepen en werkateliers zijn we nauw betrokken bij de totstandkoming van de vier Brabantse regionale energiestrategieën.

  De regionale energiestrategieën zijn wat ons betreft succesvol als de ambitie van de RES realistisch en hoog genoeg is, er maximaal wordt ingezet op energiebesparing, energieopwekking optimaal plaatsvindt in de gebouwde omgeving en bovendien zorgvuldig en met meerwaarde voor natuur en landschap wordt ingericht in het buitengebied, het proces participatief is en 50% lokaal eigendom duidelijk is verankerd.

  Lees ook ons manifest ’14 aanbevelingen voor een succesvolle RES’.

  De BMF komt met name op voor de belangen van natuur, landschap en milieu en hebben oog voor burgerparticipatie en energiecoöperaties. De publicatie ‘Natuur en landschap in de RES’ geeft handvatten voor een transparante en uitlegbare borging van natuur en landschap in de RES 1.0.

• 4. Hoe organiseer je burgerparticipatie bij de energietransitie?
  De Brabantse Milieufederatie vindt participatie een belangrijke en onmisbare voorwaarde in de energie- en warmtetransitie. We maken ons dan ook hard voor drie vormen van participatie:

  • Procesparticipatie: bij de totstandkoming van de RES of gemeentelijk beleid.
  • Financiële participatie: obligaties, omgevingsfonds, etc.
  • Eigendomsparticipatie: 50% lokaal eigendom en zeggenschap.

  De handreiking ‘Wind en zonneparken realiseren samen met inwoners’ geeft gemeenten praktische adviezen en voorbeelden van burgerparticipatie, waarbij gestuurd wordt op een zorgvuldig proces en lokaal eigendom. De Brochure ‘Duurzame Energie voor Iedereen’ gaat dieper in op het betrekken van mensen met een smalle beurs bij de energietransitie.

  Om bij te dragen aan procesparticipatie, organiseert de BMF diverse bijeenkomsten en trainingen. Daarnaast is de BMF onderdeel van de Participatiecoalitie. Met onze kennis en ervaring komen goede plannen tot stand waar inwoners bij betrokken zijn en achter staan. We hebben geen winstoogmerk, maar wél oog voor mens, omgeving en natuur.

• 5. Wat is de Participatiecoalitie?
  De Participatiecoalitie bestaat uit vijf maatschappelijke organisaties van, voor en door bewoners: de Natuur en Milieufederaties, HIER, Energie Samen met Buurtwarmte, Buurkracht en LSA-bewoners. Van 2019-2021 bieden we in het kader van het Klimaatakkoord een landelijk ondersteuningsprogramma voor RES-regio’s en gemeenten.

  De Participatiecoalitie biedt:

  • Praktisch advies over burgerparticipatie bij de RES.
  • Advies en ondersteuning bij het betrekken van omwonenden bij de inrichting van gebieden en lokaal eigenaarschap van wind- en zonneparken.
  • Begeleiding van bewonersinitiatieven die hun wijk met een eigen plan aardgasvrij willen maken.
  • Kennis en voorbeelden van succesvolle buurtaanpakken en energieprojecten.

  Neem contact met ons op via brabant@departicipatiecoalitie.nl.

• 6. Wat is 50% lokaal eigendom precies?
  We merken dat hier verschillende opvattingen over zijn. In de factsheet ‘50% van de lokale omgeving’ wordt punt voor punt uitgelegd hoe wij 50% lokaal eigendom zien.

  Kort gezegd: lokaal eigendom betekent dat bewoners of bedrijven uit de lokale omgeving (mede)eigenaar zijn van een zonneveld of windmolen. Dat eigendom is vaak een collectief eigendom, bijvoorbeeld in de vorm van een coöperatie of een andere passende rechtsvorm. Zo komen de winsten uit het energieproject bij de lokale omgeving terecht. Als natuur- en milieufederaties vinden we het belangrijk dat ook de mensen die niet financieel kunnen of willen participeren, tóch zeggenschap krijgen over de locatie, exploitatie en opbrengsten uit het project. Bijvoorbeeld via lidmaatschap van een energiecoöperatie.

  Ook handig: in deze Q&A over afspraken over participatie en lokaal eigendom in het klimaatakkoord vind je de meest gestelde vragen én antwoorden.

• 7. Waar kan ik goede voorbeelden vinden?
  De BMF deelt goede voorbeelden op de webpagina en in de nieuwsbrief van het Servicepunt Energie.

  Mooie voorbeelden zijn er bijvoorbeeld van de Limburgse Energiecoöperatie Leudal Energie, die een windpark met 100% lokaal eigendom heeft gerealiseerd. Ook belichten we verhalen van bewoners die duurzame stappen hebben gezet. Eigenlijk heeft bijna iedere gemeente wel een lokale energiecoöperatie die activiteiten organiseert en daarmee het goede voorbeeld geeft.

  Heb je zelf een goed voorbeeld dat je graag met anderen deelt? Laat het ons weten!

• 8. Bieden jullie ondersteuning bij het proces richting aardgasvrije wijken?
  Jazeker, als partner van De Participatiecoalitie geven we deze ondersteuning. De Participatiecoalitie wil 100-150 bewonersinitiatieven ondersteunen bij het proces om hun wijk met een eigen plan aardgasvrij te maken.

  Naast praktische ondersteuning bieden we ook verschillende kennisdocumenten en praktijkvoorbeelden:

  • In het document ‘Aanbevelingen voor transitievisies warmte’ vind je uitgangspunten en voorwaarden voor een duurzame en participatieve Transitievisie Warmte.
  • Het vervolgdocument ‘Transitievisie warmte in de praktijk’ geeft concrete praktijkvoorbeelden van een aantal gemeenten die plannen maken voor aardgasvrije wijken.

  Wil je als wijkinitiatief zelf de mogelijkheden verkennen om van het aardgas af te gaan? Neem contact met op met De Participatiecoalitie via brabant@departicipatiecoalitie.nl.

• 9. Hoe betrek je jongeren bij de energietransitie?
  De energietransitie is gebaat bij een brede maatschappelijke betrokkenheid. Maar… ‘de jongere’ denkt en doet nog niet erg actief mee in de reguliere participatieprocessen van gemeenten en regio’s. Om RES-regio’s te helpen jongeren beter te betrekken bij de energietransitie hebben we een flyer gemaakt met tips en praktijkvoorbeelden.

  Download de flyer ‘Jongerenparticipatie in de energietransitie: hoe organiseer je dat?’

  Als natuur- en milieufederaties hebben we diverse projecten uitgevoerd om jongeren bij de energietransitie te betrekken en hun stem mee te laten wegen. Daarnaast werkt de BMF nauw samen met de jongerenorganisatie Jong RES om Brabantse jongeren structureler te betrekken bij de plannen en uitvoering van de Regionale Energiestrategie.

  Lees meer over het jongerenproject Stand Up!, waar we de mening van Brabantse jongeren hebben opgehaald.

• 10. Welke partijen zijn er actief in mijn omgeving?
  Er zijn veel prachtige burgerinitiatieven in Brabant. Zowel op het gebied van duurzame energie, natuur en milieu, duurzame landbouw & voedselproductie, als andere duurzame onderwerpen.

  Als BMF kennen we veel van deze initiatieven en verbinden deze initiatieven graag met elkaar. Neem gerust contact met ons op als je nieuwsgierig bent naar welke initiatieven of organisaties bij jou in de buurt actief zijn.

  Ga naar brabantsemilieufederatie.nl/lokaal en ontdek welke lokale natuur- en milieuorganisatie in jouw gemeente actief is.

Foutje gezien? Mail naar communicatie@brabantsemilieufederatie.nl